Η εφαρμογή του Βελονισμού
στην Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή.
Η Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (obsessive compulsive disorder) αγγίζει το 3-4% του πληθυσμού στον δυτικό κόσμο, σίγουρα όμως το ποσοστό αυτό είναι πολύ μεγαλύτερο καθώς πολλοί άνθρωποι που υποφέρουν από τα συμπτώματά της ποτέ δεν φτάνουν στο να ζητήσουν βοήθεια. Περίπου τα 2/3 των ανθρώπων με ΙΨΔ παρουσιάζει και κάποια άλλη διαταραχή, όπως σύνδρομο Tourette, υποχονδρίαση, διαταραχή σωματικής δυσμορφίας, διαταραχή ελέγχου των παρορμήσεων (όπως τριχοτιλλομανία), ψυχογενείς διατροφικές διαταραχές. Αν και η ΙΨΔ κατατάσσεται στις αγχώδεις διαταραχές, σύμφωνα με το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM-IV), τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι ερευνητές υποστηρίζουν ότι το άγχος και η αγωνία είναι το αποτέλεσμα και όχι η αιτία των συμπτωμάτων. Η αιτία είναι ο φόβος.
Στην Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή πρώτα υπάρχει η ιδεοληψία στην εμφάνιση της οποίας ο ασθενής αισθάνεται φόβο, άγχος, αγωνία, απελπισία και δυσφορία και στη συνέχεια ο ψυχαναγκασμός ο οποίος εκτελείται για να μειώσει την ένταση αυτών των συναισθημάτων. Αυτές οι ιδέες και οι ψυχαναγκασμοί είναι επαναλαμβανόμενα, ανεπιθύμητα, χρονοβόρα, παρεμβαίνουν ουσιαστικά στην προσωπική ζωή του ασθενή και κυρίως βρίσκονται έξω από τον έλεγχό του. Συνήθως με την πάροδο του χρόνου, οι ψυχαναγκασμοί κάνουν τις ιδεοληψίες δυνατότερες και οποιαδήποτε αντίσταση σε αυτούς οδηγεί στην αύξηση και συσσώρευση περισσότερου άγχους.
Παραδείγματα ψυχαναγκασμών είναι το επαναλαμβανόμενο πλύσιμο των χεριών λόγω του φόβου μολύνσεως, ο επαναλαμβανόμενος έλεγχος (π.χ. κάποιος που επιστρέφει να ελέγξει πολλές φορές εάν κλείδωσε την πόρτα του σπιτιού του όταν έφυγε) ως αποτέλεσμα αμφιβολίας ή αναποφασιστικότητας, η συσσώρευση αντικειμένων (που προκαλεί αίσθημα ασφάλειας), το τρίψιμο, ακούμπημα ή χτύπημα κάποιου αντικειμένου, η εσωτερική απαγγελία συγκεκριμένων λέξεων, η δημιουργία εικόνων ή συγκεκριμένων σκέψεων τα οποία χρησιμοποιούνται σαν «τελετουργικό» για να ακυρώσουν το αίσθημα του άγχους και φόβου.
Τα σωματικά αίτια της ΙΨΔ μπορεί να οφείλονται σε δυσλειτουργία του εγκεφάλου λόγω βλάβης στα βασικά γάγγλια (που μπορεί να έχει υπάρξει και από τραυματισμό στο κεφάλι), αυτοάνοσα νοσήματα ακόμα και σε γενετική προδιάθεση. Τα ψυχολογικά αίτια μπορεί να βρίσκονται σε συσσωρευμένες και καταπιεσμένες αρνητικές εμπειρίες από την παιδική ηλικία και όχι μόνο.
Για να μιλήσουμε για το πώς ο βελονισμός μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής θα πρέπει να δούμε πρώτα πώς λειτουργεί.
Στον βελονισμό το σώμα είναι χαρτογραφημένο σε κανάλια και σημεία ενέργειας, τα οποία όταν είναι μπλοκαρισμένα παρουσιάζεται κάποια ασθένεια ή πόνος στο σώμα. Εκτός όμως από το υλικό μας σώμα, έχουμε και άλλα δύο τα οποία μπορεί να μη φαίνονται αλλά όλοι τα χρησιμοποιούμε καθημερινά: το συναισθηματικό και το νοητικό. Στο συναισθηματικό σώμα βρίσκονται όλα τα συναισθήματα που έχει και εκφράζει κάποιος, στο δε νοητικό οι σκέψεις που κάνει.
Για να δώσουμε ένα απλό παράδειγμα, αν κάποιος τρέφει το υλικό του σώμα με κακής ποιότητας τροφή τότε αυτό σε κάποια στιγμή στο μέλλον θα αναπτύξει κάποια ασθένεια. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στα άλλα δύο σώματα· παρατεινόμενα αρνητικά συναισθήματα όπως φόβος, θυμός, θλίψη οδηγούν σε ασθένειες του συναισθηματικού σώματος και αρνητικές σκέψεις οδηγούν σε ασθένειες του νοητικού σώματος. Βέβαια, καθώς τα 3 αυτά σώματα επικοινωνούν μεταξύ τους, το σύμπτωμα-ασθένεια μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιοδήποτε από τα 3 σώματα. Ο λόγος που ο βελονισμός έχει τόσο υψηλό ποσοστό επιτυχίας βρίσκεται στο ότι μπορεί να θεραπεύσει και να ισορροπήσει και τα 3 σώματα ταυτόχρονα έτσι ώστε εκείνα να λειτουργούν σε αρμονία.
Στην κινέζικη ιατρική, εργαλείο της οποίας είναι ο βελονισμός, το κάθε όργανο στο ανθρώπινο σώμα έχει λειτουργίες στο υλικό, συναισθηματικό και νοητικό επίπεδο. Φέρνοντας ως παράδειγμα την Σπλήνα, το συγκεκριμένο όργανο δέχεται το φαγητό και τα υγρά μέσω του Στομάχου και στη συνέχεια τα μετατρέπει σε ενέργεια. Αντίστοιχα, η Σπλήνα είναι υπεύθυνη για να δεχθεί και να αφομοιώσει ο άνθρωπος τις πληροφορίες που δέχεται από το περιβάλλον του ή δημιουργεί εκείνος, είτε αυτό είναι σε σκέψεις ή σε συναισθήματα. Άνθρωποι που υποφέρουν από την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή συχνά αναφέρουν ότι έχουν την αίσθηση πως δεν μπορούν να επεξεργαστούν κάποια σκέψη και να συνεχίσουν με κάποια άλλη, ή θέτοντάς το διαφορετικά «αναμασούν την ίδια μπουκιά χωρίς να μπορούν να την καταπιούν». Βέβαια, σε μια θεραπεία βελονισμού για συμπώματα της ΙΨΔ δε θα θεραπευτεί μόνο η Σπλήνα, αλλά και άλλα όργανα τα οποία θα βρεθούν εκτός ισορροπίας.
Για να συζητήσουμε το θέμα και από την πλευρά της δυτικής ιατρικής, θα πρέπει να εξηγήσουμε το ρόλο της σεροτονίνης (5-ΗΤ). Η σεροτονίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής στο κεντρικό νευρικό σύστημα και σε πολλούς περιφερειακούς ιστούς και κύτταρα. Ο ρόλος της είναι να μεταφέρει μηνύματα ανάμεσα στα εγκεφαλικά κύτταρα και έτσι να διαμορφώνει τις λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος όπως η θερμοκρασία του σώματος, η όρεξη, ο μεταβολισμός αλλά επίσης και η ψυχολογική διάθεση. Έχει ήδη βρεθεί η σύνδεση μεταξύ ενός δυσλειτουργικού σεροτονονικού συστήματος και της παρουσίας των συμπτωμάτων της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής.
Επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι θεραπείες βελονισμού επιταχύνουν τον βαθμό σύνθεσης και κατανομής της σεροτονίνης στο κεντρικό νευρικό σύστημα, κάτι το οποίο οδηγεί στην εξισορρόπηση νευρικών ανωμαλιών όπως αυτές που παρουσιάζονται στην ΙΨΔ. Για να αρχίσει κάποιος ασθενής θεραπείες βελονισμού δεν είναι απαραίτητη η διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής που μπορεί να βρίσκεται. Σε αυτή την περίπτωση ο βελονισμός θα βοηθήσει και με τις τυχόν παρενέργειες των φαρμάκων, οι οποίες σε εκείνα που δίδονται στην ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή είναι συνήθως πολλές.
Το βέλτιστο αποτέλεσμα που θα δει κάποιος που πάσχει από ΙΨΔ από τις θεραπείες βελονισμού είναι να αρχίσει να αισθάνεται περισσότερο συγκεντρωμένος, γειωμένος, ενδυναμωμένος, να εμπιστεύεται τις δυνάμεις του, να βρίσκεται στο «κέντρο» του και να νιώθει ικανός έτσι ώστε να καταφέρει να αποδεχτεί τους φόβους του, να υπερβεί τα όρια που του θέτει ο νους του και να βιώσει τη ζωή στην ολότητα της!